Contoh soal bahasa jawa kelas 11 semester 2

Ngrakit Soal Basa Jawa Kelas XI Semester II

Kawruh babagan basa lan sastra Jawi ing bangku pawiyatan minangka salah sawijining upaya nglestantantunaké warisan budaya luhur bangsa. Ing jenjang Sekolah Menengah Atas (SMA) utawa kang sejajar, pasinaon Basa Jawa ora mung ngambah babagan tata basa, nanging uga sastra, budaya, lan kamampuan komunikasi. Khususe ing semester kalih kelas XI, materi sing disajikaké biasane luwih jero lan nyakup pirang-pirang aspek. Kanggo mbantu para siswa lan guru ing mangsa evaluasi, artikel iki bakal ngrembag conton-contoh soal Basa Jawa kelas XI semester II kanthi nggunakake outline kang cetha, supaya luwih gampang dipahami.

A. Outline Artikel

Artikel iki bakal ngrembug babagan contoh soal Basa Jawa kelas XI semester II kanthi nggunakake outline kaya ing ngisor iki:

1. Pendahuluan:

   • Pentingé sinau Basa Jawa ing tingkat SMA.
   • Tujuan artikel: menehi gambaran conto soal semester II kelas XI.
   • Ringkesan materi kang biasane disajikaké ing semester II kelas XI.

2. Bagian Materi lan Conto Soal:

   • Babagan Sastra Lisan (Cerita Rakyat/Fabel/Legenda):
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).
   • Babagan Sastra Tulis (Puisi Jawa Modern/Geguritan):
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).
   • Babagan Paribasan lan Saloka:
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).
   • Babagan Drama lan Pagelaran Tradisional Jawa:
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).
   • Babagan Aksara Jawa (lan Tembung-tembung kang Lumrah):
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).
   • Babagan Tata Basa (Struktur Kalimat, Ukara Tanduk-Ukara Tanggap):
     • Deskripsi materi.
     • Conto soal (pilihan ganda, isian, esai).

3. Tips Nggarap Soal Basa Jawa:

   • Maca kanthi teliti.
   • Pahami pitakonan.
   • Manfaataké wektu kanthi becik.
   • Nglatih dhiri kanthi rutin.

4. Kesimpulan:

   • Rangkuman pentinge nguasai materi Basa Jawa.
   • Dukungan kanggo para siswa lan guru.

B. Pendahuluan

Ing jaman globalisasi iki, njaga lan nguri-uri basa daerah, kalebu Basa Jawa, dadi tugas kita bebarengan. Pasinaon Basa Jawa ing jenjang SMA ora mung sekadar mata pelajaran, nanging minangka gerbang kanggo mangerteni lan ngresepi kekayaan budaya Jawa. Kelas XI semester II minangka tahap pungkasan ing jenjang iki sadurungé siswa mlebu kelas XII, mulané materi kang disajikaké biasane luwih komprehensif lan njalari siswa kanggo ngadhepi tantangan sing luwih gedhé.

Materi ing semester II kelas XI umume ngrembug babagan sastra Jawa kang luwih jero, kayata cerita rakyat (legenda, fabel), geguritan (puisi Jawa modern), paribasan lan saloka kang nduwèni makna pitutur luhur, sarta pengenalan marang pagelaran tradisional Jawa lan aksara Jawa. Kajaba iku, tata basa Jawa, mliginé struktur ukara lan olah-olahan tembung, uga dadi fokus penting.

Artikel iki duwé ancas kanggo mbantu para siswa lan guru ing mangsa evaluasi kanthi menehi gambaran conto soal Basa Jawa kelas XI semester II. Kanthi nggunakake outline kang cetha lan njlèntrèhaké saben jinis soal, diajab para pamaca bisa luwih gamblang anggoné mangertèni lan nyiapaké dhiri.

C. Bagian Materi lan Conto Soal

Ing pérangan iki, kita bakal nrembag sawetara babagan materi kang lumrahé diajaraké ing Basa Jawa kelas XI semester II, dibarengi conto-contoh soal kang bisa dadi referensi.

1. Babagan Sastra Lisan (Cerita Rakyat/Fabel/Legenda)

Sastra lisan minangka wadhah nilai-nilai luhur lan kearifan lokal kang diwarisaké turun-temurun liwat cangkem. Ing semester II, siswa biasane dilatih kanggo mangertèni struktur, amanat, lan unsur-unsur intrinsik saka cerita rakyat, fabel, utawa legenda.

• Deskripsi Materi: Materi iki nguji pemahaman siswa babagan unsur intrinsik cerita (tema, latar, paraga, alur, amanat), struktur teks cerita rakyat (orientasi, komplikasi, resolusi), lan kemampuan nggunakaké basa kang trep nalika nyritakaké ulang utawa nganalisis.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Ing ngisor iki kang kalebu ciri-ciri fabel, kajaba…
       a. Tokohé kewan kang bisa guneman kaya manungsa.
       b. Ngandhut pitutur luhur utawa pesen moral.
       c. Lataré biasane ing kraton utawa papan keramat.
       d. Aluré biasane prasaja lan gampang dipahami.

    2. Cerita rakyat kang nyritakaké asal-usulé sawijining panggonan utawa barang diarani…
       a. Sage
       b. Legenda
       c. Fabel
       d. Mite

  • Isian:

    3. Unsur intrinsik kang njlèntrèhaké wektu lan papan dumadining crita diarani ____________.
    4. Amanat kang disampekaké pangripta lumantar crita, biasane ana ing pungkasan crita, diarani ____________.

  • Esai:

    5. Wacanen crita rakyat ing ngisor iki banjur analisis unsur intrinsiké, mliginé amanat kang bisa dijupuk! (Soal iki bakal diiringi teks crita rakyat).

2. Babagan Sastra Tulis (Puisi Jawa Modern/Geguritan)

Geguritan minangka salah sawijining wujud puisi Jawa modern kang ora kaiket dening patokan guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu kang ketat kaya tembang macapat. Materi iki njlèntrèhaké carané mangertèni makna geguritan, nggunakaké basa kang endah, lan analisis unsur-unsuré.

• Deskripsi Materi: Siswa dilatih kanggo mangertèni struktur geguritan (larik, pada), majas utawa gaya basa kang digunakaké, makna tembung kang konotatif, lan tema utawa amanat kang disampekaké pangripta.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Ing ngisor iki kang dudu kalebu ciri-ciri geguritan, yaiku…
       a. Ora kaiket aturan guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu.
       b. Nggunakaké basa kang lugu lan gamblang.
       c. Nduweni kekarepan lan rasa kang jero saka pangripta.
       d. Bisa nggunakaké gaya basa utawa majas.

    2. "Rembulan padhang kaya endhog asin," kalebu gaya basa…
       a. Metafora
       b. Simile
       c. Personifikasi
       d. Hiperbola

  • Isian:

    3. Unit paling cilik ing geguritan kang dumadi saka saklarik utawa sawetara larik diarani ____________.
    4. Gaya basa kang ngumpamakaké sawijining barang utawa bab kanthi nggunakaké tembung-tembung kang nuduhaké perbandingan langsung diarani ____________.

  • Esai:

    5. Wacanen geguritan ing ngisor iki banjur jlèntrèhaké makna ing saben pada lan amanat kang bisa dijupuk! (Soal iki bakal diiringi teks geguritan).

3. Babagan Paribasan lan Saloka

Paribasan lan saloka minangka unen-unen kang nduwèni makna pitutur luhur lan wijaksana saka para sepuh. Materi iki nguji pemahaman siswa babagan makna denotatif lan konotatif saka paribasan lan saloka, sarta panggunaané ing ukara.

• Deskripsi Materi: Siswa diajaraké bedané paribasan lan saloka, tegesé, lan kepriyé nggunakaké ing konteks kang pas.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Unen-unen kang ora kena owah tegesé lan biasane ora ana tegesé wandane diarani…
       a. Saloka
       b. Bebasan
       c. Paribasan
       d. Cangkriman

    2. "Ngangsu banyu ing." Tegesé paribasan kasebut yaiku…
       a. Nindakaké pagaweyan kang sia-sia.
       b. Ngapusi wong kang wis percaya.
       c. Nindakaké pagaweyan kang ora trep karo kahanan.
       d. Ngalahaké mungsuh kang wis kalah.

  • Isian:

    3. Paribasan "Ana dina ana upa" tegesé ____________.
    4. Unen-unen kang tegesé mawa pepindhan lan biasane ngandhut surasa panggodha utawa pangala-ala diarani ____________.

  • Esai:

    5. Jèlèntrèhaké bedané paribasan lan saloka, banjur wènèhana conto ukara kang nggunakaké salah siji saka kaloroné!

4. Babagan Drama lan Pagelaran Tradisional Jawa

Drama minangka salah sawijining wujud seni pertunjukan kang nggambaraké uripé manungsa liwat dialog lan lakon. Ing konteks Jawa, ana akèh pagelaran tradisional kang nduwèni nilai seni lan budaya dhuwur.

• Deskripsi Materi: Materi iki ngrembug unsur-unsur drama (plot, karakter, dialog, setting), carané naskah drama, lan pengenalan marang pagelaran tradisional kaya wayang wong, ludruk, utawa ketoprak.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Bagéyan saka drama kang nuduhaké konflik lan tumindaking kedadéyan nganti tekan puncak diarani…
       a. Epilog
       b. Prolong
       c. Klimaks
       d. Eksposisi

    2. Pagelaran tradisional kang nggunakaké boneka kayu utawa kulit minangka tokoh lan nggunakaké gamelan diarani…
       a. Ludruk
       b. Ketoprak
       c. Wayang Kulit
       d. Reog

  • Isian:

    3. Bagéyan pungkasan saka naskah drama kang isiné nerangaké kesimpulan utawa pungkasan crita diarani ____________.
    4. Pagelaran kang biasane critané saka sejarah utawa babad diarani ____________.

  • Esai:

    5. Jèlèntrèhaké unsur-unsur kang kudu ana ing sawijining naskah drama kang apik!

5. Babagan Aksara Jawa (lan Tembung-tembung kang Lumrah)

Ngenalaké lan nglestantunaké aksara Jawa minangka bagéan wigati saka pasinaon Basa Jawa. Ing tingkat SMA, siswa diajaraké ngenali wangun aksara, pasangané, sandhangan, lan nulis tembung-tembung kang lumrah ing basa Jawa ngoko utawa krama.

• Deskripsi Materi: Siswa dilatih kanggo nulis aksara Jawa kanthi pasangan kang bener, migunakaké sandhangan panyigeg wanda lan panyigeg layar, sarta nulis tembung utawa ukara prasaja nganggo aksara Jawa.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Aksara Jawa kang nggambaraké swara ‘a’ ing pungkasan wandha diarani aksara…
       a. Mandraswara
       b. Wyanjana
       c. Murda
       d. Swara

    2. Pasangan saka aksara ‘na’ (ꦤ) yaiku…
       a. ꧀ꦤ
       b. ꦤ꧀
       c. ꦦ
       d. ꦟ

  • Isian:

    3. Sandhangan kang digunakaké kanggo nutup wandha diarani ____________.
    4. Aksara Jawa kanggo nulis tembung "buku" yaiku ____________.

  • Esai:

    5. Tulis ukara "Aku sinau basa Jawa" nganggo aksara Jawa kanthi pasangan lan sandhangan kang trep!

6. Babagan Tata Basa (Struktur Kalimat, Ukara Tanduk-Ukara Tanggap)

Tata basa minangka aturan kang ngatur panyusunan tembung dadi ukara kang bener lan trep. Ing semester II, fokusé bisa marang struktur ukara kang luwih kompleks, kalebu ukara tanduk (aktif) lan ukara tanggap (pasif).

• Deskripsi Materi: Siswa diajaraké bedané ukara tanduk lan ukara tanggap, carané ngowahi ukara tanduk dadi ukara tanggap (lan sbaliknya), sarta ngenali fungsi subjek, predikat, objek, lan katrangan ing ukara.

• Conto Soal:

  • Pilihan Ganda:

    1. Ukara ing ngisor iki kang kalebu ukara tanggap yaiku…
       a. Bapak maca koran saben esuk.
       b. Buku iku dakwaca wingi sore.
       c. Adhik lagi dolanan bal ing latar.
       d. Ibu masak ing pawon.

    2. Ukara tanduk "Pak Guru nerangake materi basa Jawa" yèn diowahi dadi ukara tanggap bakal dadi…
       a. Materi basa Jawa diterangake Pak Guru.
       b. Pak Guru nerangake materi basa Jawa.
       c. Materi basa Jawa Pak Guru nerangake.
       d. Diterangake materi basa Jawa dening Pak Guru.

  • Isian:

    3. Ing ukara "Wisma Kasepuhan diresmekake dening Gubernur," tembung "Gubernur" iku minangka ____________.
    4. Ukara kang subjèké nindakaké pakaryané diarani ukara ____________.

  • Esai:

    5. Ukara "Para siswa nulis layang kanggo guruné" kalebu ukara tanduk. Ubahan dadi ukara tanggap lan jlèntrèhaké ana ing ngendi bedané!

D. Tips Nggarap Soal Basa Jawa

Kanggo ngadhepi soal Basa Jawa ing ujian, ana sawetara tips kang bisa ditindakaké:

1. Maca kanthi Teliti: Sadurungé mangsuli, wacanen pitakonan lan pilihan jawabané (menawa ana) kanthi premati. Aja kesusu.
2. Pahami Pitakonan: Uripna nalar lan mangertèni apa kang dadi panjaluké soal. Apa kang ditakokaké? Babagan apa?
3. Manfaataké Wektu Kanthi Becik: Atur wektu kanggo saben bagéan soal. Aja nganti ana soal kang ora kasempetan diwangsuli amarga kehabisan wektu.
4. Nglatih Dhiri Kanthi Rutin: Cara paling apik kanggo nguwasani materi yaiku kanthi nglatih dhiri. Garapen soal-soal latihan saka buku utawa sumber liyané.

E. Kesimpulan

Sinau Basa Jawa, mliginé ing materi-materi kang luwih jero ing kelas XI semester II, minangka upaya penting kanggo njaga lan ngembangaké warisan budaya. Materi kang wis dirembug, saka sastra lisan, sastra tulis, paribasan, drama, aksara Jawa, nganti tata basa, kabèh nduwèni wigati dhewe-dhewe.

Conto-contoh soal kang wis disajikaké ing artikel iki dadi salah sawijining piranti kanggo mbantu para siswa nyiapaké dhiri ing mangsa evaluasi. Kanthi pemahaman kang jangkep lan latihan kang rutin, diajab para siswa bisa ngadhepi ujian kanthi percaya dhiri lan oleh asil kang maremaké. Mugi-mugi Basa Jawa tansah lestari lan tansah direngkuh.